Vragen over vrijwilligerswerk

Vrijwilligerswerk is werk dat je doet zonder betaling en verplichting. Dat wil niet zeggen dat er niet op je gerekend wordt. Dus helemaal vrijblijvend is het natuurlijk niet. Vaak is het ook zo dat:

• vrijwilligerswerk een maatschappelijk belang dient
• vrijwilligerswerk geen winstoogmerk heeft
• vrijwilligerswerk niet in de plaats komt (of mag komen) van betaald werk.

Vrijwilligers hebben rechten en plichten. Het is goed om hierover van te voren duidelijke afspraken te maken met de organisatie waar je vrijwilligerswerk gaat doen. Maak goede afspraken over:

• de inhoud van het werk
• werktijden en het aantal uren dat je werkt
• begeleiding en scholing
• verzekering
• onkostenvergoeding

Organisaties zijn niet verplicht een vergoeding te betalen aan vrijwilligers. Organisaties die dat wel doen, vergoeden vaak gemaakte kosten (bijvoorbeeld reiskosten) of geven een (vaste) vergoeding per dagdeel. Krijg je vergoeding van maximaal € 170,- per maand en € 1.700,- per jaar? Dan hoef je hierover geen belasting te betalen. Doe je vrijwilligerswerk waarvoor je een vergoeding krijg naast je betaalde baan? Daarover zijn ook wettelijke regels. Lees meer over vrijwilligersvergoedingen.

De gemeente Stadskanaal heeft een vrijwilligersverzekeringspakket afgesloten. Het pakket is bedoeld voor elke vrijwilliger die actief is in de gemeente of namens een organisatie uit de gemeente niet verplicht en onbetaald werk doet voor andere mensen. Vrijwilligers zijn automatisch verzekerd. U hoeft als vrijwilliger dus niet zelf de verzekering af te sluiten. Heeft u schade opgelopen tijdens het doen van vrijwilligerswerk? Dan kunt u aangifte doen van de opgelopen schade.

De verzekering geldt ook voor jongeren die een maatschappelijke stage doen. Vrijwilligers die een vrijwilligersvergoeding krijgen, komen ook in aanmerking voor de verzekering. Vrijwillige brandweerlieden en vrijwillige politiemedewerkers kunnen geen gebruik maken van de verzekering.

De gemeente heeft een verzekeringspakket afgesloten met de volgende dekking:

• Ongevallenverzekering
• Persoonlijke eigendommenverzekering
• Aansprakelijkheidsverzekering
• Verkeersaansprakelijkheidsverzekering
• Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering
• Rechtsbijstandsverzekering
• Mantelzorgers komen in aanmerking voor de ongevallen- en persoonlijke eigendommenverzekering voor vrijwilligers. Voor de overige verzekeringen zijn mantelzorgers uitgesloten.

Heeft u tijdens uw vrijwilligerswerk schade opgelopen?

Vul dan het schadeaangifteformulier vrijwilligersverzekering in. Stuur het ingevulde formulier naar de gemeente Stadskanaal, Postbus 140, 9500 AC Stadskanaal. U kunt het ook mailen naar gemeente@stadskanaal.nl. Het kan zijn dat er sprake is van een eigen risico. Daarover neemt de verzekeraar contact met u op.

Als u een uitkering hebt en vrijwilligerswerk wilt doen, moet u met een paar dingen rekening houden. Zo mag vrijwilligerswerk u niet afhouden van betaald werk. Met vrijwilligerswerk in arbeidstijd moet worden gestopt wanneer een (passende) betaalde baan wordt aangeboden. In de vrije tijd kan het vrijwilligerswerk natuurlijk wel worden gedaan.

Een vrijwilliger met een uitkering mag geen werk doen waarvoor iemand zonder uitkering zou worden betaald.

Als u een uitkering hebt en vrijwilligerswerk wilt doen, neem dan contact op met de instelling die uw uitkering verstrekt. Zo kunt u misverstanden voorkomen.

Als u een bijstands-, IOAW- of IOAZ-uitkering hebt

Ontvangt u bijstand (of een IOAW- of IOAZ-uitkering) dan bent u verplicht het (voorgenomen) vrijwilligerswerk te melden bij de sociale dienst van de gemeente. Het is mogelijk dat u in aanmerking komt voor een stimuleringspremie. Of de sociale dienst heeft andere mogelijkheden voor u. Veel gemeenten hebben projecten waarin mensen met een uitkering via vrijwilligerswerk uiteindelijk (kans op) een betaalde baan krijgen.

Als u een WW-, WIA- of WAO-uitkering hebt

Als u een WW-, WIA- of WAO-uitkering krijgt, hebt u een algemene informatieplicht bij het UWV.

In het algemeen geldt dat een uitkeringsgerechtigde door het vrijwilligerswerk nooit de kansen mag verkleinen om terug te keren naar een betaalde baan.

Voor mensen met een WW-, WAO- of bijstandsuitkering die vrijwilligerswerk (willen) doen, is het interessant om na te gaan welke mogelijkheden er zijn op het gebied van stimuleringspremies en onkostenvergoeding.

Hoe zit het met de onkostenvergoeding?

Organisaties die met vrijwilligers werken, kunnen een vergoeding geven voor de kosten die te maken hebben met het vrijwilligerswerk. Het kan een vergoeding zijn van de werkelijk gemaakte en aangetoonde kosten. Het kan ook een vast bedrag zijn voor kosten die niet aangetoond hoeven te worden. Organisaties zijn niet verplicht een onkostenvergoeding te betalen. Ze mogen zelf beslissen of zij een onkostenvergoeding geven. Ook mogen zij beslissen hoe hoog die vergoeding is.

Over onkostenvergoedingen die gebaseerd zijn op werkelijk gemaakte en aangetoonde kosten hoeven geen premies en belastingen te worden betaald. Ook over een vaste onkostenvergoeding die niet hoger is dan het vaste (forfaitaire) bedrag hoeft u geen premies en belastingen te betalen.

Als er een vaste onkostenvergoeding wordt gegeven gelden er verschillende regels:

U krijgt maximaal een vergoeding van 4,50 euro per uur (voor 23 jaar en ouder; voor jongeren is dit  2,50 euro per uur), met een maximum van 150,- euro per maand en 1.500,- euro per jaar. Deze maximumbedragen gelden dus voor iedereen en voor het totaal van de vergoedingen (inclusief de vergoeding van de werkelijk gemaakte kosten).

Bovenstaande vergoedingen zijn onbelast: er hoeven geen premies en belastingen over te worden betaald. Als u als vrijwilliger meer ontvangt dan bovenstaande bedragen wordt dit gezien als inkomen voor de loon- en inkomstenbelasting

Bijstandsuitkering en vrijwilligerswerk

Als u een bijstandsuitkering ontvangt en vrijwilligerswerk doet, verandert uw uitkering niet als u een vergoeding krijgt van maximaal 95,- euro per maand en maximaal 764,- euro per jaar.

Als het gaat om vrijwilligerswerk dat de gemeente noodzakelijk vindt voor uw re-integratie, dan mag de vergoeding hoger zijn zonder dat uw uitkering verandert: maximaal 150,- euro per maand en 1.500,- euro per jaar.

Bron: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Een tegenprestatie bestaat uit onbetaald werk dat nuttig is voor de samenleving. De kenmerken zijn:

• Het zijn activiteiten tot maximaal zestien uur per week.
• Het is geen werk waarvoor u eigenlijk betaald moet worden. Het mag dus geen ‘gewone baan’ zijn. Maar: de activiteit mag uw kansen op betaald werk niet in de weg zitten.
• Het hoeft geen activiteit te zijn waarmee u uw kansen op betaald werk vergroot.
• Verricht u al mantelzorg of vrijwilligerswerk? Dan kan dit na overleg als een geldige vorm van tegenprestatie gelden.
• Het moeten activiteiten zijn die u in staat bent om te doen. De gemeente houdt rekening met lichamelijke of psychische beperkingen, de zorg voor (jonge) kinderen, de zorg voor een hulpbehoevende partner of familielid (mantelzorg), uw beheersing van de Nederlandse taal, de reistijd van uw huis naar de werkzaamheden.

Voorbeelden van tegenprestaties zijn:

• Leesouder zijn op school
• Het opknappen van speelplekken in de wijk
• Taalmaatje zijn voor inburgeringsplichtigen
• Na een storm de takken van wandelpaden in het park verwijderen en ander klein natuuronderhoud
• Mantelzorg voor een hulpbehoevende partner, familielid of bekende
• Voordelen tegenprestatie

Een tegenprestatie doen kan heel nuttig zijn. Voor de samenleving en voor uzelf. U ontmoet andere mensen, ontwikkelt vaardigheden die u bij een betaalde baan goed kunt gebruiken en u doet iets nuttigs voor andere mensen.

Wat gebeurt er als u niet meewerkt?

De gemeente kan dan maatregelen nemen. Dat betekent dat u één of een aantal maanden een lagere uitkering of helemaal geen uitkering krijgt.